Selamat Datang

Blog ketahanan hayati jeruk ini mengajak Anda untuk berbagi informasi mengenai tanaman serta hama dan penyakit jeruk. Kami sangat mengharapkan bantuan Anda untuk berkenan berpartisipasi dengan cara menyampaikan informasi mengenai tanaman serta hama penyakit jeruk dari manapun Anda berada. Informasi dapat disampaikan dengan cara menyampaikan komentar di bagian bawah tulisan atau melalui media sosial Fb yang dikaitkan dengan blog ini. Mohon berkenan menjalin pertemanan dengan halaman Fb Ketahanan Hayati Undana dan mengikuti melalui Google+ dengan menambahkan blog ini ke lingkaran Anda.

Penyakit Jeruk

Berikut ini disajikan daftar nama jernis-jenis penyakit yang dapat ditemukan pada tanaman jeruk, dalam bahasa Inggris dan Bahasa Indonesia, digolongkan menurut kategori patogen. Perlu dicatat bahwa tidak semua jenis penyakit dalam daftar terdapat di pusat produksi jeruk setempat atau jika terdapat, bukan merupakan penyakit yang penting. Jenis-jenis penyakit penting yang terdapat atau belum dilaporkan terdapat tetapi merupakan ancaman serius terhadap tanaman jeruk di Indonesia dan khususnya di NTT diberikan tautan langsung pada nama umum hama dalam Bahasa Indonesia untuk mengakses informasi mengenai penyakit yang bersangkutan pada blog ini, jenis-jenis penyakit lainnya diberikan tautan pada nama umum dalam Bahasa Inggris untuk mengakses informasi mengenai hama yang bersangkutan pada situs Citrus Diseases. Tautan pada nama umum penyakit dalam Bahasa Indonesia akan ditambahkan seiring dengan bertambah lengkapnya tulisan mengenai penyakit jeruk pada blog ini. Tautan ke sumber-sumber eksternal lainnya diberikan setelah nama ilmiah patogen. Silahkan klik tautan untuk memperoleh informasi mengenai hama yang bersangkutan.

Bakteri
Jamur
  • Albinisme (albinism): Alternaria alternata (Fr.) Keissl. dan Aspergillus flavus Link, periksa Science
  • Antraknose (anthracnose, wither-tip): Glomerella cingulata (Stoneman) Spauld. & H. Schrenk atau Colletotrichum gloeosporioides (Penz.) Penz. & Sacc. [anamorph], silahkan periksa CABI Invasive Species CompendiumJ. Plant. Physiol. Pathol.,  
  • Antraknose jeruk-nipis (lime anthracnose): Colletotrichum acutatum J.H. Simmonds.
  • Bercak cokelat alternaria (alternaria brown spot): Alternaria alternata (Fr.) Keissl., silahkan periksa UF/IFAS Extension.
  • Bercak daun (leaf spot): Mycosphaerella horii dan Mycosphaerella lageniformis
  • Bercak daun alternaria pada jeruk RL (alternaria leaf spot of rough lemon): Alternaria citri (Penz.) Mussat
  • Bercak berminyak (greasy spot and greasy spot rind blotch): Zasmidium citri (Whiteside) Crous (=Mycosphaerella citri) atau Stenella citri-grisea [anamorph]
  • Bercak buah dan daun pseudocercospora (pseudocercospora fruit and leaf spot): Pseudocercospora angolensis (T. Carvalho & O. Mendes) Crous & U. Braun, silahkan periksa CABI Invasive Species Compendium,
  • Bercak daun areolate (areolate leaf spot): Thanatephorus cucumeris (A.B. Frank) Donk (= Pellicularia filamentosa) atau Rhizoctonia solani J.G. Kühn [anamorph]
  • Bercak daun dan buah phaeromularia (phaeoramularia leaf and fruit spot): Phaeoramularia angolensis
  • Bercak hitam (black spot): Phyllosticta citricarpa (McAlpine) Aa atau Guignardia citricarpa Kiely [synanamorph]
  • Bercak-hitam jeruk (citrus black spot): Phyllosticta citricarpa (McAlpine) Aa atau Guignardia citricarpa Kiely [synanamorph], silahkan periksa CABI Invasive Species Compendium,
  • Bercak kapang hitam (sooty blotch): Gloeodes pomigena
  • Bercak lalat (fly speck): Schizothyrium pomi (Mont. & Fr.) Arx atau Zygophiala jamaicensis [anamorph]
  • Bercak septoria (septoria spot): Septoria citri, silahkan periksa UC IPMWestern Australia DAFNSW DPI,
  • Bintil cabang (branch knot): Sphaeropsis tumefaciens Hedges
  • Busuk-akar armilaria (mushroom root rot, shoestring root rot, oak root fungus): Armillaria mellea (= Clitocybe tabescens) atau Rhizomorpha subcorticalis [anamorph]
  • Busuk akar, busuk buah, dan hawar ranting sclerotinia (sclerotinia twig blight, fruit rot and root rot): Sclerotinia sclerotiorum
  • Busuk-akar hitam (black root rot): Thielaviopsis basicola (Berk. & Broome) Ferraris atau Chalara elegans Nag Raj & W.B. Kendr. [synanamorph]
  • Busuk-akar kering (dry root rot complex): Nectria haematococca Berk. & Broome atau Fusarium solani (Mart.) Sacc. [anamorph] together with other wound-invading agents
  • Busuk-akar phymatotrichum (phymatotrichum root rot): Phymatotrichopsis omnivora, periksa EPPO Quarantine Pest Datasheet
  • Busuk-akar poria (poria root rot): Oxyporus latemarginatus (= Poria latemarginata), periksa Mycobank
  • Busuk akar putih (white root rot): Rosellinia sp., Rosellinia necatrix atau Dematophora necatrix [anamorph], periksa Plantwise, dan Rosellinia subiculata
  • Busuk-akar rosellinia (rosellinia root rot): Rosellinia sp.
  • Busuk-akar ustulina (ustulina root rot): Ustulina deusta atau Nodulisporium sp. [anamorph]
  • Busuk-batang hitam (charcoal root rot): Macrophomina phaseolina (Tassi) Goid.
  • Busuk-buah cokelat (brown rot, fruit): Phytophthora citricola Sawada, Phytophthora citrophthora (R.E. Sm. & E.H. Sm.) Leonian, Phytophthora hibernalis Carne, Phytophthora nicotianae Breda de Haan, Phytophthora palmivora (E.J. Butler) E.J. Butler, dan Phytophthora syringae (Kleb.) Kleb.
  • Busuk-buah fusarium (Fusarium rot, fruit): Fusarium spp.
  • Busuk-buah kering (dry rot, fruit): Eremothecium gossypii (S.F. Ashby & W. Nowell) Kurtzman dan Eremothecium coryli (Peglion) Kurtzman
  • Busuk-buah mucor (mucor fruit rot): Mucor paronychia dan Mucor racemosus
  • Busuk-buah pasca-panen: Kapang abu-abu (gray mold, fruit) Botrytis cinerea Pers., kapang biru (blue mold) Penicillium italicum Wehmer, kapang hijau (green mold) Penicillium digitatum, kapang hitam (sooty mold, superficial, not pathogenic) Capnodium spp., khususnya C. citricola dan Capnodium sp., kapang kumis kucing (whisker mold) Penicillium ulaiense, dan kapang pink (pink mold) Gliocladium roseum.
  • Busuk cabang-akar (rootlet rot): Pythium rostratum dan Pythium ultimum
  • Busuk hati (heart rot): Ganoderma applanatum, Ganoderma brownii, Ganoderma lucidum, dan other basidiomycetes
  • Busuk hitam (black rot): Alternaria citri (Penz.) Mussat
  • Busuk kapang-hitam (black mold rot): Aspergillus brasiliensis Varga, Frisvad & Samson (=Aspergillus niger sensu auct. pro parte, pre 2007)
  • Busuk masam (sour rot): Geotrichum citri-aurantii atau Galactomyces citri-aurantii [teleomorph] dan Galactomyces candidum atau Galactomyces geotrichum [teleomorph]
  • Busuk pangkal-buah (stem-end rot): Phomopsis citri H.S. Fawc. [anamorf], Diaporthe citri (H.S. Fawc.) F.A. Wolf [teleomorf], silahkan periksa Bayer Crop ScienceEPPO Global Database,
  • Busuk pleosora (pleospora rot): Pleospora herbarum atau Stemphylium herbarum [anamorph]
  • Busuk rhizopus (rhizopus rot): Rhizopus stolonifer
  • Busuk tangkai alternaria (alternaria stem-end rot): Alternaria citri (Penz.) Mussat, silahkan periksa Phytopathologi.net.
  • Busuk trichoderma (trichoderma rot): Trichoderma viride atau Hypocrea sp. [teleomorph]
  • Gugur-buah pasca-berbunga (post bloom fruit drop): Colletotrichum acutatum
  • Gumosis, busuk akar, dan busuk pangkal batang phytophthora (phytophthora gummosis, foot rot, and root rot): Phytophthora nicotianae Breda de Haan 1896, Phytophthora citrophthora (R.E. Sm. & E.H. Sm.) Leonian, Phytophthora syringae (Kleb.) Kleb., dan Phytophthora palmivora (E.J. Butler) E.J. Butler.
  • Gumosis dan busuk dothidiela (dothiorella gummosis and rot): Neofusicoccum ribis (Slippers, Crous & M.J. Wingf.) Crous, Slippers & A.J.L. Phillips (=Botryosphaeria ribis Grossenb. & Dugga) atau Dothiorella gregaria Sacc. [anamorph], silahkan periksa UC IPMResearch Gate.
  • Gumosis dan busuk pangkal buah (diplodia gummosis and stem-end rot): Lasiodiplodia theobromae (Pat.) Griffon & Maubl. (= Botryodiplodia theobromae Pat atau Diplodia natalensis Pole-Evans) atau Botryosphaeria rhodina (Berk. & M.A. Curtis) Arx [teleomorph]
  • Gumosis rio grande (rio grande gummosis): Possibly Lasiodiplodia theobromae, Hendersonula toruloidea, dan other unknown agents
  • Hawar benang (thread blight): Corticium stevensii dan Pellicularia koleroga
  • Hawar ranting (twig blight): Rhytidhysteron rufulum
  • Hawar ranting dan bunga botrytis (botrytis blossom and twig blight), gummosis: Botrytis cinerea Pers. atau Botryotinia fuckeliana [teleomorph]
  • Kudis (scab): Elsinoë fawcettii Bitancourt & Jenkins 1936 [teleomorf], Sphaceloma fawcettii Jenkins (1925) [anamorf], silahkan periksa CABI Invasive Species Compendium,
  • Kudis jeruk-manis (sweet orange scab): Elsinoë australis Bitanc. & Jenkins (1936) [teleomorf], Sphaceloma australis Bitanc. & Jenkins (1936) [anamorf], silahkan periksa CABI Invasive Species Compendium
  • Layu bibit (damping-off): Pythium sp., Pythium aphanidermatum (Edson) Fitzp., Globisporangium debaryanum (R. Hesse) Uzuhashi, Tojo & Kakish. 2010 (=Pythium debaryanum R. Hesse), Globisporangium rostratum (E.J. Butler) Uzuhashi, Tojo & Kakish. 2010 (=Pythium rostratum E.J. Butler), Globisporangium ultimum (Trow) Uzuhashi, Tojo & Kakish. 2010 (=Pythium ultimum Trow), Phytopythium vexans (de Bary) Abad, de Cock, Bala, Robideau, Lodhi & Lévesque 2014 (=Pythium vexans de Bary), dan Thanatephorus cucumeris (A.B. Frank) Donk 1956 (=Rhizoctonia solani J.G. Kühn (1858))
  • Layu-cabang hendersonula (hendersonula branch wilt): Hendersonula toruloidea
  • Layu fusarium (fusarium wilt): Fusarium oxysporum f.sp. citri
  • Malseko (mal secco): Phoma tracheiphila (= Deuterophoma tracheiphila)
  • Mancha foliar de los citricos: Alternaria limicola
  • Melanose (melanose): Diaporthe citri (H.S. Fawc.) F.A. Wolf [teleomorf] atau Phomopsis citri H.S. Fawc. [anamorf], silahkan periksa Bayer Crop Science, EPPO Global Database,
  • Penyakit merah jambu (pink disease): Erythricium salmonicolor (= Corticium salmonicolor) atau Necator decretus [anamorph]
  • Penyakit tepung (powdery mildew): Oidium citri (J.M. Yen) U. Braun (1982) dan Fibroidium tingitaninum (J.C. Carter) U. Braun & R.T.A. Cook 2012.
Nematoda
  • Nematoda belati (dagger nematode): Xiphinema spp.
  • Nematoda bengkak-akar (stubby-root nematode): Paratrichodorus spp.
  • Nematoda jarum (needle nematode): Longidorus spp.
  • Nematoda kemunduran-tumbuh menyebar (spreading decline, burrowing nematode): Radopholus similis
  • Nematodea kemunduran-tumbuh-perlahan jeruk (citrus slow decline nematode): Tylenchulus semipenetrans
  • Nematoda kerdil (stunt nematode): Tylenchorhynchus spp.
  • Nematoda luka (lesion nematode): Pratylenchus spp., khususnya Pratylenchus brachyurus, Pratylenchus coffeae, dan Pratylenchus vulnus
  • Nematoda penyengat (sting nematode): Belonolaimus longicaudatus
  • Nematoda puru-akar (root-knot nematode): Meloidogyne spp.
  • Nematoda rubuh-jeruk (citrus slump nematode): Pratylenchus coffeae
  • Nematoda upih (sheath nematode): Hemicycliophora spp., khususnya Hemicycliophora arenaria
Virus
  • Bercak-tidak-beraturan-infektif navel (navel infectious mottling): Satsuma dwarf-related virus, periksa UF/IFAS
  • Daun bergaris-lipatan (crinkly leaf): Crinkly leaf virus (strain of Citrus variegation virus), periksa UF/IFAS
  • Daun robek-menggantung (tatter leaf = citrange stunt): genus Capillovirus, Citrus tatter leaf virus (mungkin merupakan strain kerabat dekat apple stem grooving virus daripada merupakan virus tersendiri), periksa UF/IFAS
  • Daun-warna-warni infektif (infectious variegation): genus Ilarvirus, Citrus variegation virus (CVV), periksa UF/IFAS
  • Kerdil-klorotik jeruk (citrus chlorotic dwarf virus), silahkan periksa Citrus Diseases.
  • Kerdil satsuma (satsuma dwarf): Satsuma dwarf virus (SDV), periksa UF/IFAS
  • Leprosis jeruk (citrus Leprosis Virus) type I & II
  • Mosaik jeruk (citrus mosaic): Satsuma dwarf-related virus, periksa UF/IFAS
  • Mosaik-kuning jeruk (citrus yellow mosaic): genus Badnavirus, periksa UF/IFAS
  • Pisah-sambung mata-tempel (bud union crease): Virus for some combinations, otherwise genetic or unknown, periksa UF/IFAS
  • Psorosis (psorosis): Citrus psorosis virus (CPsV), periksa UF/IFAS
  • Rugose daun jeruk (citrus leaf rugose): genus Ilarvirus, Citrus leaf rugose virus (CLRV), periksa UF/IFAS
  • Tristeza (tristeza, QD, SP, and SY): genus Closterovirus, Citrus tristeza virus (CTV), periksa UF/IFAS
Viroid dan Patogen Menular-Sambung (Graft-Transmissible Pathogens, GTPs)
  • Algerian navel orange virus: GTP
  • Hawar (blight = young tree decline, rough lemon decline): GTP
  • Kantung buta (blind pocket): GTP
  • Cachexia: Citrus cachexia viroid (Hostuviroid)
  • Kerdil klorotik (chlorotic dwarf): White-fly transmitted GTP
  • Jeruk mengerdil (citrus dwarfing): Various viroids
  • Bercak-tidak-beraturan jeruk (citrus yellow mottle): GTP
  • Bercak cincin-kuning jeruk (citrus yellow ringspot): GTP
  • Concave gum: GTP
  • Kristakortis (cristacortis): GTP
  • Eksokortis (exocortis): Citrus exocortis viroid (CEVd) Pospiviroidae
  • Kuning mematikan (fatal yellows): GTP
  • Kulit batang bergetah (gummy bark): GTP, possible viroid
  • Kantung getah dan batang pecah bergetah (gum pocket and gummy pittings): GTP, possible viroid
  • Impietratura (impietratura): GTP
  • Bercak-cincin jeruk india (indian citrus ringspot): GTP
  • Daun keriting (leaf curl): GTP
  • Daun mengulit (leathery leaf): GTP
  • Leprosis (leprosis): GTP associated with Brevipalpus spp. mites
  • Cacar (measles): GTP
  • Batang-pecah milam (milam stem-pitting): GTP
  • Penyakit kecambah ganda (multiple sprouting disease): GTP
  • Penyakit kumkuat nagami (nagami kumquat disease): GTP
  • Penyakit bercak-cincin (ringspot diseases): Various GTPs
  • Tulang daun berbintil (vein enation = woody gall): GTP (possible luteovirus)
  • Ksiloporosis (xyloporosis = cachexia): Citrus cachexia viroid (Hostuviroid)
  • Tulang daun mengunig (yellow vein): GTP
  • Tulang-daun-terang-menguning jeruk-sitrun (yellow vein clearing of lemon): GTP
Fitoplasma dan Spiroplasma
  • Australian citrus dieback: Unknown procaryote?
  • Stubborn: Spiroplasma citri (spread by leafhoppers)
  • Witches’ broom of lime: Phytoplasma 
Lain-lain
  • Algal disease (algal spot): Cephaleuros virescens
  • Amachamiento: Unknown
  • Blossom-end clearing: Physiological
  • Chilling injury: Cold temperatures
  • Citrus blight: Unknown - pathogen suspected
  • Creasing: Nutritional (?)
  • Crinkle scurf: Genetic
  • Diseases and Disorders of Limbs, Trunks, and Roots
  • Granulation: Physiological
  • Lemon sieve-tube necrosis: Unknown, but hereditary
  • Lime blotch (= wood pocket): Inherited chimeral agent
  • Measles:
  • Membranous stain: Cold temperatures
  • Mesophyll collapse: Unknown
  • Oleocellosis: Physiological
  • Postharvest pitting: Physiological
  • Puffing: Physiological
  • Rind breakdown: Physiological
  • Rind staining: Physiological
  • Rind stipple of grapefruit: Environmental
  • Rumple of lemon fruit: Unknown
  • Shell bark complex: Unknown - (viroid?)
  • Stem-end rind breakdown: Physiological
  • Stylar-end breakdown of Tahiti lime: Physiological
  • Stylar-end rind breakdown: Physiological
  • Stylar-end rot: Physiological
  • Sunburn: Excessive heat and light
  • Tangerine dieback: Unknown
  • Water spot: Physiological
  • Woody galls on stems: Bruchophagus fellis (Citrus Gall Wasp)
  • Zebra skin: Physiological